Het risico nemen opnieuw gekwetst te worden – Samen in het diepe springen

Ik label mezelf niet meer als verlatingsangstig, maar ik merk wel dat er nog steeds een deel in mij zit dat naar 100% (schijn)zekerheid verlangt in een relatie. Dat deel wil het liefst garanties, dat ik niet opnieuw gekwetst ga worden op de lange termijn.

Ik betrap mezelf erop dat dat deel in mij stiekem zoekt naar zogenaamde red flags, tekenen dat ik mijn vriend toch niet kan vertrouwen. Zo vraag ik hem bijvoorbeeld naar zijn relatieverleden, en let daarbij vooral op verhalen over eerder vreemdgaan, en hoe hij daar nu op terugkijkt. Heeft hij er voldoende van geleerd? Weet hij waarom hij het deed? Hoe zou hij nu met zo’n situatie omgaan? Mijn vragen klinken steeds feller, vooral als zijn antwoorden me niet bevallen. Terwijl ik hem ondervraag, bestudeer ik nauwlettend zijn gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Kan ik hem geloven? Kan ik hem vertrouwen? Zal het dit keer echt anders zijn?

Als een ware forensisch psycholoog, die moet inschatten of deze man met strafblad weer terug de samenleving in mag, doe ik mijn onderzoek.

Mijn vriend beantwoordt echter geduldig mijn vragen en probeert me zo goed mogelijk gerust te stellen, zonder daarbij valse beloftes te doen. Want zeg nooit nooit.. Heel realistisch, maar voor dat naar zekerheid-verlangende deel in mij niet geruststellend genoeg.

Mijn steeds vurigere ondervraging werkt hem – uiteraard – zwaar op de zenuwen. Hij voelt zich door me gewantrouwd; en dat voelt absoluut niet fijn of liefdevol. Ik zie zijn schouders steeds verder naar zijn oren gaan, zijn vingers al wriemelend in elkaar gevlochten; hij lijkt steeds jonger, zoals hij daar zo ineengekrompen zit. Beschuldigend toegesproken, door degene waar hij van houdt en die ook zoveel van hem houdt.

Wil ik echt zo met hem omgaan? Pff.. nee, zeker niet.

Plots lijkt hij er genoeg van te hebben. Hij gaat rechtop zitten, kijkt me recht in mijn ogen en spreekt me met stevige stem toe. “Hé, ik vind het niet oké wat je nu doet.” Bovendien, zegt hij, dit zou een self-fulfilling prophecy kunnen worden, als ik zo door blijf gaan. Met andere woorden: door dit wantrouwende gedrag te vertonen, lok ik het eerder uit dat hij vreemd zal gaan, dan dat het daartegen beschermt. Wat het namelijk doet, legt hij uit, is dat hij hierdoor geneigd raakt het op te geven. Hij kan simpelweg niet winnen van deze ‘geest uit het verleden’, die tussen ons in staat.

Deze opmerking stoot mij natuurlijk weer tegen het zere been, want waarom zou je het dan niet gewoon uitmaken? In plaats van dan maar vreemd te gaan? Weer tien minpunten op m’n innerlijke scorebord..

Zucht.

Ik probeer mijn eigen gedrag aan hem – en tegelijkertijd eigenlijk ook aan mezelf – uit te leggen: ja maar, dit is mijn gevoelige plek! Bijna al mijn vriendjes gingen vreemd. Ook toen ik nog naïef was en ik ze volledig vertrouwde. Waarom zou jij anders zijn, zeker gezien de fouten in je verleden..? Ik ben zó bang dat ik weer dezelfde route bewandel, weer hetzelfde ga meemaken, terwijl ik het nu toch echt van verre aan had kunnen zien komen.

Ergens begrijpt hij het, maar hij voelt zich ook door me weggezet. Als onverbeterlijke vreemdganger. Ik zie hem niet meer als de lieve man die hij is. Iemand die inderdaad in het verleden niet altijd zo’n handige keuzes heeft gemaakt, maar daar ook een heel stuk wijzer door geworden is.

Het creëert daarnaast een vals gevoel van veiligheid bij hém, zegt hij. Nu lijkt het alsof ik zo’n heilig boontje ben, waar hij zich geen zorgen over hoeft te maken. Hij is zich constant aan het verdedigen en zich aan het bewijzen, waardoor hij bijna zou vergeten dat ik zomaar hetzelfde zou kunnen doen. Sterker nog, ook ík ben vreemdgegaan in het verleden, en ben verliefd geworden op een ander, terwijl ik nog in een relatie zat. Hij zou zich zomaar onterecht veilig wanen.. dan is de klap des te harder als ík het ben die zich van hem afkeert. Het is eigenlijk best hypocriet van me, om hem zo onder een vergrootglas te leggen.

Oeps. Zo had ik het nog niet bekeken.

 

Ik lijk op dit soort momenten volledig geobsedeerd te zijn met het maken van een risico-inschatting. Wellicht best begrijpelijk, gezien mijn verleden, maar ook oneerlijk, niet-helpend en.. onmogelijk. Dat wist ik al wel, maar hij heeft het me nog meer in laten zien. Door dit soort gesprekken, waarbij we beiden onze perspectieven zo duidelijk mogelijk met elkaar delen, en goed naar elkaar luisteren, komt er steeds meer begrip en vertrouwen. En ontzettend veel liefde.

 

Iedereen die in een relatie stapt, doet dat met een sprong in het diepe. Op hoop van zegen. Je weet nooit hoe de zaken zullen lopen. Natuurlijk maak je daarbij een redelijke inschatting, gebaseerd op eerder gedrag van de ander, voor zover je daar iets over weet, maar ze zeggen niet voor niks dat ‘voorheen behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst’. Het gaat om het gedrag dat iemand NU laat zien. Iemand kan leren van zijn fouten, en ook voorheen voorbeeldig gedrag, biedt helaas geen zekerheid dat er nooit eens een fout gemaakt zal worden.

Net als ik, heeft hij het effect van vreemdgaan aan den lijve ervaren, en er zelf ook veel pijn van gehad. Je zou kunnen zeggen dat wij hierdoor eerder veiligere partners zijn geworden, dan iemand die hier nog helemaal geen ervaring mee heeft.

Ik zie duidelijk dat mijn vriend het beste met me voorheeft en communicatief inmiddels heel sterk is. We hebben samen zoveel van dit soort open en eerlijke gesprekken gevoerd, dat ik er op vertrouw dat hij me niet in het ongewisse zal laten, als er iets te bespreken valt, net zo min als ik dat zou doen. Maar inderdaad, garanties zijn nooit te geven, zo is het leven nu eenmaal.

Het allerbelangrijkste is dat ik mijn gevoel van veiligheid uit mezelf heb leren halen; wetende dat ik er mee kan dealen, als er zich toch weer eens iets naars voordoet in mijn relatie. Ik red me wel. Dat gegeven moet me voldoende veiligheid geven. Het is aan mij om mijn wantrouwen los te laten, zijn hand te pakken en samen dat diepe in te springen. Op hoop van zegen.